Podążając za naszym klientem i chcąc zwiększyć swoje kompetencje w zakresie pracy z rodziną Anna Pasierbek wraz z zespołem rozpoczęła pracę nad realizacją pilotażowych spotkań – Grupa Wsparcia dla rodziców adolescenta, która z czasem przeobraziła się w program Adolescent- na granicy systemów.
Doświadczenie z codziennych rozmów i konsultacji w gabinecie, z podopiecznymi MOS i ich bliskimi oraz klientami w innych instytucjach wspierających jasno wskazuje, że wpływ rodziny na wybory młodzieży jest ogromny i często nieodwracalny. To najbliżsi kształtują ich światopogląd oraz nastawienie do pracy i pełnionych ról społecznych. Często zaburzenia zachowania adolescenta są wierzchołkiem góry lodowej trudności występujących w rodzinach. Problemy w okresie dorastania dzieci ulegają pogłębieniu i jak się okazuje, nierzadko stanowią przekaz transgeneracyjny. To jest dobry moment, by rozpocząć proces zmiany negatywnych czy blokujących przekazów.
W wywiadach i luźnych rozmowach z klientami wypływają czasami opisy dramatycznych sytuacji rodzinnych, które wpłynęły na ich sposób postępowania i myślenia (problemy z komunikacją i relacjami społecznymi, alkoholizm, negatywna narracja, brak zrozumienia, roszczeniowość, brak wsparcia, niezaradność, przemoc.).
Kolejną trudnością, z jaką się spotykamy w pracy, są kontakty rodzicami. W większości przypadków pozostają sporadyczne i często polegają jedynie na wymianie informacji dotyczących zachowania młodego człowieka w domu czy w placówce.
Tak na prawdę rodzice nie posiadają sieci wsparcia dla siebie i dziecka w okresie kryzysu, jakim jest adolescencja. Granica między typowymi zachowaniami rozwojowymi okresu dojrzewania a objawami zaburzeń czy niedostosowania społecznego bywa bardzo cienka. Samo zapewnienie dziecku – adolescentowi spotkań ze specjalistą niekoniecznie rozwiązuje narastające problemy i konflikty w rodzinie. Dziecko niejako jest delegowane do identyfikowania się z objawem – zaburzeniami, reakcjami antyspołecznymi, depresją, co zwalnia rodziców i dorosłych opiekunów z analizy i przepracowania własnych problemów. Często adolescent doświadcza podobnych trudności, jak jedno lub oboje z rodziców, będąc w jego wieku – w systemie coś się odtwarza.
Pomoc adolescentowi powinna oznaczać objęcie wsparciem całego systemu rodzinnego. Często dopiero wtedy dziecko i jego rodzina mają szansę wypracować zdrowy mechanizm funkcjonowania, który ułatwi młodemu dorosłemu pełnienie różnych ról życiowych, zgodnych z powołaniem. Możliwość kontaktu rodziców ze specjalistami (psychologiem, pedagogiem, seksuologiem) jest bezcenna. Na zajęciach mogą oni otrzymać wsparcie, wiedzę, poznać sposoby radzenia sobie w trudnych sytuacjach domowych. Wzmacnia to przede wszystkim więź pomiędzy rodzicami a dzieckiem, umożliwia zrozumienie mechanizmów rządzących różnymi zachowaniami. Jak również, pomoże dostrzec istniejące problemy i nakłoni przynajmniej część uczestników do podjęcia próby ich rozwiązania. Ważną rozwojową cechą tego etapu życia (adolescencji) jest seksualność, z którą młodzi ludzie, a tym bardziej ich rodzice i opiekunowie, sobie nie radzą. To może rodzić różne konflikty i frustracje, być lękotwórcze dla obu stron.
Młodzież często ma problemy z własną tożsamością (nie wiedzą, czego chcą, co ich interesuje, co lubią, a czego nie, jakie wartości są dla nich ważne), zaniżoną samoocenę i dysfunkcje w sferze poznawczej, co pod naporem seksualności może osłabiać ich ego. Pojawiają się zachowania destabilizujące system rodzinny, który deleguje najsłabsze ogniwo (dziecko) do identyfikowania jako problemowy obiekt.
Zajęcia mają uwrażliwić rodziców i opiekunów na konieczność pracy nie tylko z trudnym zachowaniem dziecka, ale również nad sobą – wspierany powinien być cały system rodzinny. Pragniemy zaszczepić przekonanie, że wystarczy zmienić jeden element w funkcjonowaniu, aby zaszła pozytywna i pożądana zmiana w systemie. Tak aby aby uzupełnić działanie systemu rodzinnego w świadomym rozszczelnianiu granic, tak aby młody człowiek swobodnie wchodził w okres dorosłości – nie obawiając się sztywności środowiska rodzinnego. Zapewniając młodemu bezpieczną separację bedącą głównym zadaniem rozwojowym tego okresu.
Zajęcia mają charakter warsztatów psychoedukacyjnych i opierają się na pracy systemowej. Tematyka jest przemyślana i dotyka najbardziej spornych elementów życia rodziny z dzieckiem w okresie adolescencji.
Prowadzący: mgr Anna Pasierbek, mgr Wiesława Orzechowska, mgr Dominika Borowska- Stasica